Opleidingen blijven kopiëren

Ons land heeft veel opleidingen, maar erg gevarieerd is het aanbod niet.
‘Als we zo doorgaan, redden we het niet.’ CDA-prominent Cees Veerman was dit voorjaar in zijn voorzittersrol van de Commissie Toekomstbestendig Hoger Onderwijs glashelder. En met ‘zo’ doelde Veerman onder meer op de na-aperij van universiteiten of hogescholen. De tijd dat je in elke uithoek van Nederland economie, rechten of journalistiek kan studeren, moest maar eens afgelopen zijn. Weg met die versnippering, juist pronken met unieke vakgebieden.

Maar voorlopig gaan we gewoon lekker ‘zo’ door. Tot nu toe keurde het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in 2010 39 nieuwe opleidingen goed. Zeventien opleidingen kregen een ‘negatief besluit’. Tussen de goedgekeurde opleidingen zat maar liefst zes keer Interieur Architectuur op zes verschillende hogescholen en Mechatronica op vier verschillende locaties (zie kader). Ook was OCW van mening dat Stenden hogeschool best ook nog wel de opleidingen Vrijetijdsmanagement en Hoger Hotelonderwijs kon gebruiken, ook al hebben al vijf andere hogescholen beide opleidingen.

Toch zegt Dirk Post van de Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs (CDHO) – de commissie die in juli 2009 werd ingesteld en OCW adviseert over aanvragen voor nieuwe opleidingen – dat er wel degelijk wordt gekeken of er ‘geen doublures zijn met het bestaande opleidingsaanbod’. Ook de regionale spreiding van opleidingen en de arbeidsmarktperspectieven spelen een rol.
Post: ’Het gaat om het zo doelmatig mogelijk besteden van ons belastinggeld. Zo’n tien jaar geleden, onder minister Loek Hermans, was het heel gemakkelijk om een nieuwe opleiding te beginnen. Als toen één instelling met een fancy opleiding begon, volgden er meteen meer.’

Maar die fancy opleidingen zijn er nog steeds. ‘Er is altijd wel een trend’, zegt IJda van Hout, woordvoerder van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie – die nieuwe opleidingen na het CDHO op inhoudelijke kwaliteit beoordeelt. ‘Een tijdje geleden waren het opleidingen die om games draaien.’ Volgens haar komt jaarlijks een gelijk aantal aanvragen binnen (zo’n 120) en krijgt ook een gelijk aantal groen licht (tussen de dertig en veertig).

Hoewel Van Hout toegeeft dat er ‘wel veel opleidingen’ zijn, velt ze hier geen oordeel over. ‘Wij gaan over de kwaliteit. Niet over de kwantiteit.’
Ook de HBO-raad zegt geen ‘scheidsrechter te willen spelen’. Volgens woordvoerder Annelou van Egmond zien zij hogescholen als ondernemingen die met elkaar concurreren. ‘Als zich niet genoeg studenten melden, dan houdt een opleiding op te bestaan. Zo filtert dit zichzelf uit. Daar bemoeien wij ons niet mee. Wij sturen gewoon een juichend persbericht als er weer een nieuwe hbo-opleiding bij is.

Bron: De Pers
Datum: 8 september 2010